I Sogn Avis hadde eg i dag dette innlegget. Dei som ynskjer å visa at dei er einige eller ueinige er velkomne til å gjera det her på bloggen.
Hjorteforvaltning på villspor?
”Opnar for vinterjakt – søkjer om hjortejakt i januar – delte meiningar”, las eg i ”Sogn Avis” 25. juni. Det har denne våren vore mykje å lesa i avisa om hjort og hjorteforvaltning. Og det er bra at forvaltninga, jegerar, NOAH, grunneigarar, folk flest – får augene opp for dette flotte viltet. Stamma har vore i kraftig vekst, og somme stiller no spørsmålet: Har me fått for mykje hjort?
Kvifor engasjerer eg meg så i hjorteforvaltninga i Sogndal? Det er fleire grunnar. For det første: Ingen kan seia at dette er ”vår” eller ”min” hjort. Hjorten vandrar – til dels store strekningar. Den storbukken som ein bygdejeger her i kommunen valde å ”spara”, kan seinare same året bli felt av ein pengesterk trofe-jeger i nabokommunen. Og den politikken som vert ført av viltforvaltninga i Sogndal, vil nok også påverka nabokommunane.
Det er i Sogndal, nærmare bestemt på Kaupanger at problemet med ei stor hjortestamme visstnok er størst. Trygve Solheim frå ”Norsk Hjortesenter” på Svanøy vart sitert i avisa. Diverre har eg ikkje avisa lenger, men viss eg ikkje hugsar heilt feil, så uttalte han noko slikt som at hjortestamma i dag er ikkje nødvendigvis for stor. Det er lokale konsentrasjonar av hjort som er problemet. Altså ikkje at stamma totalt sett er for stor. Kloke ord. Oppfylgjingsspørsmålet blir: Kvifor er det slike lokale konsentrasjonar…?
Solheim fokuserte vidare på den store verdien hjorteviltet representerer. Ein kjøtverdi på opptil 10 mill. kroner berre i Indre Sogn, har vore nemnt. Men desse verdiane ligg førebels i fryseboksane til jegerane, seier Solheim. (Mi tolking: At verdiane ligg i fryseboksane til jegerane er liksom ikkje godt nok…)Han fortel at her er det store og gode pengar å henta for grunneigarane.
Eg tykkjer det er kjempeflott at dei som ynskjer det driv utleige av jakt! All ros til tiltak som kan gjera det lønsamt for bøndene i distrikta. Men at ein bonde med eit gardsbruk, brattlendt utmark, urdete og med tett kratt-skog – sit på ei gullgruve, er tvilsamt. Det er nok ikkje jaktutleige som er svaret på lønsemd-krisa i vestlandslandbruket.
Som sagt: Kjempeflott at nokon ute i distrikta kan tena pengar på hjortejakt. Men hjorten representerer endå større verdiar enn dei som kan mælast i kroner og euro. Eg kjenner personar som seier at hjortejakta er av dei viktigaste grunnane til at dei framleis bur i Distrikts-Noreg. Trivselen ved jakta, kameratskapen og samhaldet i det lokale jaktlaget er nok viktigare enn desse ”hjorte-konsulent-økonomane” heilt vil innsjå. Kva er det distrikta treng: Folk som vil bu der? – eller nokre usle tusenlappar frå jaktutleige?
Ei gruppe på 12 hjorteentusiastar har i følgje avisa arbeidd ut ein ”tiltakspakke” mot den aukande hjortebestanden på Kaupanger. Kva som er i denne pakken veit eg ikkje, men avisa fortel at dei skal skyta såkalla ”problemdyr” ved innmark og bustadfelt og setja opp hjortegjerde. Dessutan ynskjer dei at jakta skal vara like til 31. januar. Bortsett frå det siste punktet er alt dette sikkert glimrande tiltak.
Ei ulempe med mange viltkonsulentar, er at dei reiser utanlands, mellom anna til Skottland og Mellom-Europa, og så kjem dei heim med idear som dei vil at jegerar og grunneigarar skal setja i verk. Påstanden min er at den norske hjortestamma har med få unntak vore forvalta minst like godt som i dei landa eg nemnde!
Kva om no nabokommunen Luster om nokre år skulle innføra jakt ut januar månad: Kva med drivjakt i ein til to meter laussnø på Veitastrondi og i Jostedalen? Då hadde NOAH verkeleg fått noko å skriva om.
Skal jakttida utvidast, bør det gjerast tidleg på hausten. Då kunne også bygdene som ligg lengst inn i landet og opp mot fjellet få ein større sjanse til å nyta godt av det påståtte hjorte-overskotet. Med bakgrunn i at reinsjakta startar 20. august, og bukkejakta på rådyr 10. august, burde dette ikkje vera vanskeleg.
Det forundrar meg mykje viss denne ”tiltakspakken” ikkje drøftar problema kring såkalla ”støtteforing”. I tilfelle har det ikkje kome fram i avisa. Det vert fortalt at fleire tonn ”eplepress” og rundballar vert køyrt ut til hjortane der dei driv utleige av jakt, i større skala. Å kalla dette ”aktiv viltpleie” gjer i alle fall ikkje saka betre. Viss hjortane vert trena opp til å leita etter slik mat, er det då noko rart at dei søkjer saman i flokkar og inn mot frukthagane og busetnaden?
Eg veit ikkje om dei jegerane eg snakkar med er representative, men trur at langt over 90% er sterkt kritiske til såkalla støtteforing. Frå veterinærhald har det vorte påpeikt at foring kan gi oppblomstring av smittsame sjukdomar og parasittar. Eg har sett fleire utanlandske fag-rapportar som konkluderer med at foring slett ikkje har positiv innverknad på ei livskraftig hjortestamme. Og når den fremste, norske hjorte-forskaren også er kritisk til vinterforing, skulle det vera liten tvil: Viss den sokalla ”støtteforinga” skal halda fram, må det snarast dokumenterast med seriøs forsking at eg tek feil når eg skriv det eg gjer. Eg reknar med at grunneigarane som driv støtteforing også vil vera med på noko slikt.
Det er uheldig for hjortestamma på lengre sikt at dyra skal gå konsentrert i flokkar kring foringsstadene. Gen-materialet hjå hjorten kan også bli påverka av slik åtferd.
Det er mogeleg at dei som driv jaktutleige i større skala er avhengige av foring. Men då håpar eg i alle fall at denne praksisen ikkje spreier seg vidare til andre vald og til nabokommunane.
Den sunnaste og friskaste hjorten får me ved framleis å la han gå fritt i skogane våre. Hjorten skal framleis vera eit ”vilt” – i den rette tydinga av ordet.
Einar Ese.
Breheimen-Luster Villrein Blog 
juli 3, 2008 ved 6:40 am |
Hei Einar
Det er bra at du engasjerer deg i hjorteforvaltninga. Du skriv mykje om mangt og reflekterer bra over mykje. Av og til mistolkar du nok litt og konkluderer litt annleis enn fakta kanskje skulle tilseie.
Som ein av «hjorteentusiastane» frå Kaupanger må eg vel svara på noko av det du skriv:
«Kva om no nabokommunen Luster om nokre år skulle innføra jakt ut januar månad: Kva med drivjakt i ein til to meter laussnø på Veitastrondi og i Jostedalen? Då hadde NOAH verkeleg fått noko å skriva om.»
Det er ingen som trur så ille om lustringane her i Kaupanger at dei vil til å driva hjort i to meter snø! Eg håpar ikkje du eller dine sambygdingar har planar om dette? Sunt folkevett ligg til grunn for alle handlingar, også i jaktsamanheng, det treng ein ikkje forskrifter til. lokla tilpassing er dessutan eit nøkkelord (sjå også under).
Du er uenig med at jakta skal forlengast, men vil heller ha jakt tidlegare. Frå din ståstad i Jostedalen (trur eg?) er dette sikkert forståeleg, men i Kaupanger ville det mulegvis ha skapt meir konfliktar sidan vi har veldig mange turgåarar og bærplukkere ute i skogen i slutten av august og starten av september. I forlengingstida: i slutten av november, desember og altså kanskje januar er desse (potensielle) konfliktane mindre. Det er viktig å sjå noko i sin rette samanheng, det er difor ein prøver å få til lokal viltforvaltning!
Litt før skriv du at vi har lagt fram ei tiltakspakke, men at du ikkje forstår kva den inneheld, for deretter å liste opp og omtale i ganske mange setningar kva den inneheld!?
Som privatperson og aktiv jegar vil eg også kommentere einr ting:
Eg har vore aktiv deltakar i å forvalte hjortestammen i Kaupanger i omlag 20 år. Gjennom jakt og aktiv dialog med nokre av dei største grunneigarane har eg prøvd å påverke. Det som er fasinerande er at det ikkje er her ein skyt flest bukkar. I Kaupanger sparar ein faktisk på desse. Eg har studert fellingsstatistikken både i Sogndal og til dels Luster og det ser ut til at det er heilt klare tendensar til at det er små vald som skyt altfor mange bukkar og ikkje «rikingane» som du skriv. Visse område er også kjent regionalt for å ta ut relativt mykje bukk. T.d. har Jostedalen 70% hanndyr i uttaket i 2007……Kaupanger Hovedgård, som rett nok skyt fleire hjort enn i Jostedalen, hadde same år ein bukkeandel på godt under 20% (som er den regionale målsetnaden).
Eg håpar mine presiseringar kan gjera framtidig diskusjon om hjorteforvaltning litt meir presis. Lukke til med engasjementet!
Beste helsing
Stein Joar Hegland
juli 3, 2008 ved 3:24 pm |
Hei Stein Joar!
Takk for at du ville svara. Ikkje alle gjer det. Ein debatt er avhengig av minst to partar!
Du seier du kjem med presiseringar. Eg har inntrykk av at du dreg inn uvesentlege moment, slik eg stillte spørsmåla. Dessutan unngår du totalt å koma inn på det mest sentrale spørsmålet mitt. Men ok, det kan me alltid koma attende til.
Så for så vidt kunne eg ha slutta svaret mitt her. Men sidan me to ikkje kjenner kvarandre, så vil eg likevel gripa fatt i det du skriv.
—————————————————————————————————————
Først ein liten presentasjon: Ja, eg bur i Jostedalen.
Ser at du titulerer deg både som hjorteentusiast, aktiv jeger og privatperson. Men mest interessant i denne samanhengen er det vel at du har teke doktorgraden – på planter og økosystem der hjorten inngår. Ver snill og korriger meg viss eg ikkje skriv heilt rett her.
Ingen grunn til å setja sitt lys under ei skjeppe i denne debatten, Stein Joar!
Du skriv: ”Det er ingen som trur så ille om lustringane her i Kaupanger at dei vil til å driva hjort i to meter snø! Eg håpar ikkje du eller dine sambygdingar har planar om dette? Sunt folkevett ligg til grunn for alle handlingar, også i jaktsamanheng, det treng ein ikkje forskrifter til. lokla tilpassing er dessutan eit nøkkelord.”
Når det gjeld såkalla etikk og moral i jaktsamanheng, så trur ingen av oss kan slå seg på brystet og seia: ”Me er betre enn dei andre.” Ikkje i Jostedalen – ikkje på Kaupanger! Eg trur eg veit kva eg sjølv og jaktlaget eg er med i hadde gjort, men det er heilt uvesentleg her. Byggjer berre på noko eg vart fortalt for mange år sidan: Det kom djup snø tidleg den hausten. Då vart ein hjorteflokk driven fram og attende i den same løypa – til alle var skotne. Kor dette skjedde, er uvesentleg.
Det kan sjå ut som om at du meiner: Lover og reglar er i stor grad overflødige, kvar og ein brukar sunt folkevit. Gi det var så vel! Eg har stor sympati for ein slik anarkistisk tankegang, men du kjenner sikkert til problemet med koller som blir skotne frå kalven – berre for å ta eit døme.
At de på Kaupanger har stor omsut for at bærplukkarar og turgåarar skal trivast i hjorteskogen, er i høgste grad prisverdig. Føler likevel at det må vera andre moment som er utslagsgivande her.
Du skriv at eg listar opp kva ”tiltakspakken” inneheld. Men kjære deg, eg skriv jo berre dei tre punkta som eg har lese i avisa: Skyting av problemdyr, hjortegjerde og jakt til 31. januar. Noko meir veit eg ikkje om, noko meir kunne eg sjølvsagt ikkje skriva om. Men denne omtala ”pakken”, han må då innehalda noko meir… ?
Å diskutera bankboka til dei som skyt storbukkane på Kaupanger – ”rikingane” – som du skriv, kunne for så vidt vore interessant. Men me må berre godta at statistikk på dette er utilgjengeleg. Og denne butikken tykkjer eg for så vidt de må fortsetja med på Kaupanger.
MEN DRIV IKKJE DETTE SLIK AT DET GÅR UT OVER KVALITETEN PÅ DEN FELLES HJORTESTAMMA VÅR! Det reknar eg med at grunneigarane på Kaupanger er einige i.
Alt tyder på at kollene startar trekket frå Jostedalen mot vinterbeita før jakta startar. Det kan nok delvis forklara den høge andelen bukkar som vert skotne i Jostedalen. Dette kan rettast på ved tidlegare jaktstart.
Eit par personlege opplevingar: Eg har ikkje statistikk, men ved drivjakt fremst i Jostedalen, vil eg tru det kjem bortimot 70 – 80 % bukkar i drivet. Det er også med på å forklara det høge talet bukkar i statistikken. Vanskeleg å skyta dyr som ikkje kjem! Det er nok her opp mot fjellet at bukkane har sommarsbeitet.
Forslag: Viss du vil bruka kunnskapen og kontaktane dine til å gi ”oss” tidlegare jaktstart, då ville me truleg kunna auka andelen kalv/koller/ungdyr i statistikken, og ikkje minst forlokkande for dykk: Det ville truleg koma fleire storbukkar på vinterbeita, td. på Kaupanger! Dette var ein invitasjon til samarbeid.
Kva andre vald gjer, kan eg ikkje svara for, men i laget eg er med i har det til denne tid vore ein regel at dei aller største bukkane skal sparast. Er det ikkje fint at me kan vera einige om noko då, Kaupanger Hovedgård og Stein Joar?
Eg håpar at før eller seinare vil du eller andre av hjorteentusiastane gripa tak i det innlegget mitt først og fremst handla om: Kva slags hjort ynskjer me i framtida? Kva verknad har såkalla ”støtteforing” på stamma?
Eg sluttar som du skreiv til meg: Lukke til med engasjementet!
juli 6, 2008 ved 3:37 pm |
Hei de!
Og takk for tipset om diskusjonen Einar:) Passar bra på ein regntung sommarsdag. Fôring av hjort har vel noko for seg dersom ein ser på erfaringar frå jernbaneverket (foring av elg). Men dette er for å endre trekkmønsteret for å redusere påkøyrsler, og ikkje for å ha ein unaturleg høg eller tett bestand. Og fôring har vel også kanskje noko for seg viss ein i eit område ynskjer ein «lettare» jakt av økonomiske omsyn.
Men viss ein blir samd om at det er viktigare med best mogleg forvaltning enn mest mogleg økonomisk utbytte, så er det vel slik du seier Einar. Men no er det vel ikkje sikkert at alle er samd i desse premissane då..
Og eg har heller ikkje funne noko resultat frå fôringsforsøk i Europa som skulle tilseie at fôring på eit generelt grunnlag er noko positivt viltstelltiltak – heller tvert om. No har me vel dei same artiklane Einar, så me får vel ta eit atterhald om at me kanskje ikkje har full oversikt. Men dette er vel kanskje ikkje noko å diskutere lengre for dei fleste som tenkjer seg om vil vel ikkje ha fleire dyr enn naturen sjølv kan livberge.
Det er faktisk litt meir spennande å diskutere avskyting. Det er litt missvisande det du skriv om Jostedalen SJ. Rett nok er dei ikkje spesielt flinke til å auke kalv og ungdyravskytinga oppi der, faktisk har det diverre gått feil veg.. (Statistikken ligg her: http://www.luster.kommune.no/sogn/luster/lusterk.nsf/5ad33317a6a3e6e6c125693b003310a3/9836f885bcca1714c12573cd004629ab/$FILE/Jostedal%20-%20lita.pdf)
Men det er heller ikkje so gale at dei tek ut 70 % eldre hanndyr SJ (Det skriv du heller ikkje men leserane sit att med det inntrykket når du seinare samanliknar med 20% eldre bukk på Kaupanger Hovudgård.) Jostedølene tok i 07 ut 52 % eldre hanndyr medan den totale hanndyrdelen (eldre hann + spissbukk + hannkalv) er 72 %. Dei såg under jakta 33% eldre bukk, medan 70% av alle observerte dyr (som ein kunne identifisere, altså unnateke kalv) var hannar.
Altså: Det er mykje hanndyr og eldre bukkar i Jostedalen, men jegerane tek ut endå fleire enn venta.. Og det er for sløvt.
Dei som gjer sitt beste må ikkje føle seg såra, men dette er dei harde snittala.
Å ha ein optimalt god avskyting er faktisk svært enkelt – ein tek berre konsekvent ut dei minste dyra ein ser. Har ein fleire løyve og ser fleire dyr samstundes, byrjar ein med dei minste dyra og arbeider seg oppover. Då hadde nok snittalderen til dei vaksne hanndyra i Luster vore høgre enn registrerte 3.5 år blant skotne vaksne hanndyr i 06…
juli 7, 2008 ved 12:27 pm |
Hei igjen
Her var det mykje å svara på, gjer eit forsøk…
Punktvis til Einar:
1) Trur ikkje at eg dreg inn uvesentlege moment. Du skriv i lokalavisa om litt av kvart og kjem inn på prosjektet vi har drive med i Kaupanger, og det var det ein del av presiseringane omhandla. Du er i mot å forlenga jakta på Kaupanger, men omtalar Veitastrondi og Jostedalen. Når det er sagt så er eg einig i at tidlegare jakt kanskje er det rette for Jostedalen og Veitastrondi. Det kan de argumentera for på sakleg vis til rette instans. I Kaupanger er det mest relevant med forlenga jakt.
2) Eg er økolog med doktorgrad, ja, men det arbeidet hadde faktisk ingenting med hjort å gjera. Men: eg har jobba ein del med problemstillingar knytt til hjort og har fleire forskingsprosjekt gåande på hjort og beiting. Eg er ingen ekspert, men har ei overordna oversikt. Eg titulerte meg ulikt (hjorteentusiast, jegar, privatperson) gjennom førre innlegg for å presisera kva eg svara på og kva rolle eg hadde.
3) Eg er ingen tilhengar av veikare regulering enn det ein har idag. At ein kan jaga hjort på den måten du forklarer syner at ein treng eit krafttak for jaktetikk i vår region og enno strengare reglar(?). Ein bør nok vera forsiktig med å forlenga jakta der slike hendingar lett kan oppstå.
4) Når det gjeld «butikken» på Kaupanger, så har eg ingen interesser i den. For meg personlege kunne eg godt ha vore utan, men mitt poeng er at den aktiviteten ikkje kan skuldast for å ha meir negative konsekvensar for hjortestamma enn anna jakt og forvaltning har generelt i regionen.
Til Christian
5) Om foring: Den beste oversikten på temaet foring og positive/negative konsekvensar vert gjeve av Putman og Staines (2004: kan fås ved å senda epost til stein.hegland@umb.no). Ein av konklusjonane er at foring, slik som ein blant anna driv med på Kaupanger (og som eg ikkje er ein forkjempar for), kan vera negativt for storleik og overleving dersom ein ikkje forar heile vinteren, og mulegvis kan vera positivt for desse variablane dersom ein gjer det). Sannsynlegvis er saltblokker eit bedre tiltak sett frå hjorten sin ståstad. Og: det er mykje usikkerheit knytt til effektar av foring, men artikkelen gjev eit balansert syn på dette….og slik bør debatten også vera. Foring er ikkje rota til alt vondt. I viltforvaltningen må ein ikkje leita etter ein faktor som kan forklara alt det ein ikkje er fornøgd med. Dessutan vil eg reklamere for eit føredrag under årets hjort 2008: Rory Putman kjem til Hjort 2008 for å fortelja om hjorteforvaltning i Skotland!
6) Takk for presiseringane om jaktstatistikken. Eg tek sjølvkritikk for å ha samalikna feil tal. I Kaupanger har vi observert ei skeiv kjønnsfordeling, og noko av grunnen (trur vi) er at ein skyt skeivt i andre område og at vi kan observere dette fordi så mange hjort trekker til Kaupanger på hausten. Difor har vi bevisst gått inn for å skyte mindre hanndyr enn det som er vanleg (t.o.m. mindre enn det kommunen vil at vi skal gjera). Bukkesegmentet utgjer årleg ca 30-35% på Kaupanger Hovedgård.
7) Eg er særs samd med Christian i at vi bør skyta dei minste dyra først. Dette er i samsvar med den praksisen vi har hatt over lang tid. Oppmodinga går ut til alle som er interesserte i jakt og hjorteforvaltning om å arbeide lokalt for det same. Større vald er eit skritt for å få til betre og meir målretta avskyting.
Eg er glad for at valdet til Einar (som oss) har eit bevisst forhold til avskyting av bukkar, og kanskje til smådyr også, og håpar vi kan vera gode førebilete og påverke andre jegerar og vald i regionen.
juli 7, 2008 ved 1:52 pm |
Her er det tydelegvis ein interessant debatt på gong. Takk til Einar Ese son drog i gong ballet
Hjorteforvaltning er ingen lett eller eksakt vitenskap, og få ting skapar meir debatt og styr enn akkurat dette emnet.
Om det er for mykje hjort i dette fylket kjem vel an på auget som ser. Somme stader er det nok det, men slett ikkje over alt. Desse vinteropphaldsbiotopane, som der er mange av rundt om kring, vil nok kunne bli promlemområde. Blir der så i tillegg drive med foring så blir jo galskapen komplett. Den slags aktivitet bør ein helst ikkje drive med. unnataket er i harde snøtunge vintrar då foring kan vere med på berge dyra gjennom vinteren. Men generelt så er utlegging av for det same som utlegging av åte. Det samlar dyr og skapar problem.
Tidlegare start på jakta har eg kjempa for i mange år. Det som må til her er ei bukkejakt med start rundt 20.aug. a la bukkejakta på rådyr. Dette bør alle jobbe for å få på plass til neste jakttidsrevisjon.
Når det elles gjeld forvaltning så er det to faktorar som spelar inn; kolla og storleiken på vald og driftsplanområde. Kolla er nøkkelen til bestandsregulering, og storleiken på driftsplanområdet er nøkkelen til å nå måla ein har sett seg i forvaltninga. Når det gjeld vald/driftsplanområde så må det, om naudsynt også krysse kommunegrenser.
I Jølster, der eg bur og jaktar, har vi fått til eit driftsplanområde som omfattar omlag halve kommunen pluss dei områda i Førde som grensar til Jølster. Her er det så laga til ei treårig avskytningsplan som har som mål å ta ut godt over 400 dyr pr. år og der det er lagt opp til auka avskyting av kolle og kalv og litt mindre på ungdyr. Vi skal også prioritere uttak av skrapdyr, og spare litt på dei største bukkane.
Eg trur vi toler ein ganske stor hjortebestand i dette fylket, men det finst sjølvsagt ei grense også her. Å halvere bestanden som fylkesmannen snakkar om, høyrest litt drastisk ut og er vel heller ikkje heilt enkelt å få til sånn på kort sikt i alle fall.
Vinterjakt er eg i mot, så det er sagt. Eg skjønar ikkje vitsen med å stresse drektige koller og avmagra bukkar på ei tid av året då dyra treng ro etter ein hektisk haust. Då er det som sagt betre med ei forlenging i andre enden. Men i utgongspunktet skulle det vere tid nok til å ta ut dyra også med dagens jakttid. Det er snakk om effektiv og godt organisert jakt, så vil mykje ordne seg.
juli 7, 2008 ved 8:50 pm |
Hei på nytt:-)
Med fare for å verke for ekstrem om vinterfôring (eg trur at den diskusjonen tek litt for stor plass når det gjeld lokal viltforvaltning) – så er eg også skeptisk til naudforing som du nemner Hallstein. Ein finn stort sett ikkje ut at dyra er i kritisk dårleg kondisjon før det er for seint å gje dei t.d næringsrikt gras. Då vil truleg ein større del døy med vomba full av fôr, sidan forndøyinga krev siste rest av næring frå dyra. Dei har nok heller ikkje godt tilpassa bakterieflora i tarmen for å ta opp denne energien.
Eg har ikkje erfaring med dette sjølv, men eg meiner at Langvatn på eit seminar ein gong sa at han hadde observert fleire dyr som hadde svelta i hel, og som hadde vomba full av naudfôr. Eg tippar at det beste viltstelltiltaket i så måte er å hogge ned noko osp, rogn, alm, selje osv… og la dyra få jobbe litt med det.
Vidare om det er for mykje dyr. Det er det nok ganske sikkert. Ikkje alle stader, men generelt. Hjorten fordeler seg jo klumpvis. Med ein kraftig nedskyting av bestanden på få år, vil likevel dei store bukkane me har forsvinne (i allefall vert det nesten ingen att).
Samstundes vert det ein mykje større overvekt av hodyr sidan det framleis vert skote meir hann enn ho. I ein veksande bestand er ikkje dette så tydeleg for det vert fødd litt fleire hann enn ho, og uttaket har samstundes mindre betydning. Derfor er det så viktig å ha fokus på dette når no hausten kjem med historisk høge kvotar. Ellers vert dei dyra me har att i skogen knapt for konfirmantar å rekne (det er dei nok allereie men eg fryktar det vert verre). Eg meiner at kvar storbukk vert i snitt sett av ein jeger ca fem gonger før han fell (etter sett hjort dataa i Luster..) Dermed er dette ei bra stor utfordring å syte for at han får gå vidare medan kalvar og ungdyr vert felt. Storvald og bestandsplan er bra ja men no snakkar eg om alle andre… Og de i Jølster har vore spesielt flinke til å få grunneigarane til å samarbeide.
Og før eg gir meg. Trur du det er mogleg å påverke DN til tidlegare jaktstart på bukker Hallstein? Eit bra forslag – for all del (for visse område). Men erfaringane fra forrige rullering talar vel for at det ikkje er enkelt. Me fekk som de kanskje veit ikkje sjansen til å komme med innspel før førre framlegg vart utarbeidd, heller ikkje vart jakttidane diskutert på fylkesvise samlingar. Kommunane fekk jakttidane på høyring men fristen til dei nye jakttidane skulle tre i kraft var så kort at løpet i realiteten var køyrd. Men likevel gav omtrendt alle kommunane i SF uttale – og nokre hadde sakene til politisk handsaming i tillegg. Då me seinare fekk besøk frå DN på ei samling, vart det sagt at representanten frå DN ikkje hadde sett nokre uttalelsar frå s&f. Dette provoserte faktisk ein del kommunar for ein har alltids anna å ta seg til enn å sitje å skrive høyringsuttalelsar. Men me får sjå i 2011 om det vert noko nytt då.
Ellers Stein Joar. Eg er heilt samd i det du skriv. Og det er nok dei fleste. Artikkelen til Putman er bra ja, Einar har nok lest den grundig:-) Kanskje det har komme noko nytt frå forsøka til HIT også..
juli 8, 2008 ved 8:16 am |
Her går det unna!
Stein Joar: Beklagar viss du har oppfatta meg som krass. Men sidan du er den einaste som vågar ”å slå visiret opp” og delta i debatten, så blir det også du som må ta mot all skytset. Eg tykkjer det er flott at ein kar som du engasjerer deg i debatten! Skulle ynskja at også andre frå Kaupanger ville stå fram…
Når det er sagt: Eg står heilt og fullt for det eg har sagt hittil. Og for å unngå at debatten renn ut i byråkratisk utanom-snakk, har eg framleis tenkt å gå rett på sak.
Til punkta dine:
1. Kor ”ille” eller ”lite ille” de tykkjer om lustringane er uvesentleg, mellom anna. Eg har argumentert skriftleg og munnleg for tidlegare jaktstart i fleire år. Du skriv at me skal ”argumentera på sakleg vis”. Då lurer eg på om me har argumentert usakleg hittil… (Var eg hårsår no?)
Dessuten vil eg presisera at alt eg skriv i denne debatten skriv eg heilt og fullt for eiga rekning! Eg skriv altså ikkje på vegne av nokre jegerar, grunneigarar, jaktlag eller liknande.
2. Du har ei overordna oversikt, seier du. Det kan kanskje vera rett. Men kor godt kjenner du td. til dei problema nabovalda til ”Kaupanger” slit med? For lettvint å avfeia dette med misunnelse og sjalusi. Kor godt kjenner du jegermiljøet i dalane og opp mot høgfjellet?
Du fortel om Skottland. Har du nokon gong snakka med ”folk flest”, ”mannen i gata” i Skotland om hjorteforvaltninga der… ? Dei har truleg ein annan ståstad og eit anna synspunkt på jakta. Kven er grunneigarar i Skottland, og kor bur dei? Korleis er den skotske våpentradisjonen samanlikna med den norske? Kor mange av ”folk flest” i Skotland er jegerar?
Me må vera villege til å innsjå at Skotland og Noreg har ein totalt ulik kultur og ei heilt anna historie. Me kan sjølvsagt læra eit og anna av dei, og dei av oss. Men eg ser ingen grunn til at me skal stå med lua i handa i høve hjorteforvaltninga i Skottland. Kvifor skal me det?
3. Du er ingen tilhengar av veikare reglar, gjerne strengare reglar, seier du. Tidlegare argumenterte du for at sunt folkevett og lokal tilpassing skulle erstatta forskrifter. Kven har forresten sunt folkevett? Eg eller du? Dei som jaktar i laussnø – eller dei som køyrer eplepress og rundballar ut i skogen?
4. Eg må tilstå at eg tok feil, og skal leggja meg flat: Eg trudde at du var ein forsvarar for foringa av hjorten!
Så vil eg sitera frå Erling Meisingset si rykande ferske bok: ”ALT OM HJORT – biologi – jakt – forvaltning”: ”Man må være klar over at fôring eller andre tiltak kan gi økt konsentrasjon av hjort i området, noe som igjen kan føre til skadepress på annen vegetasjon. Hvis hensikten er å ”samle” hjorten på noen bestemte områder, kan fôring eller dyrking av beitevekster ha god effekt.”
I. Ut frå det Meisingset skriv er det lite tvil om at problema på Kaupanger skuldast foring.
II. Og kva anna hensikt har foringa enn å ”samla” hjorten for å få ei enklare og meir effektiv jakt?
juli 8, 2008 ved 8:31 am |
Til Christian H.
Ja, eg trur det går an å få til tidlegare jaktstart. Eg har litt kontakt med Vidar Holthe i Skogeierforbundet, og han kjem til å jobbe for dette framover til neste revisjon. Elles er det viktig å få til så stor oppslutning som mogeleg frå kommunar og grunneigarar i hjortefylket Sogn og Fj. så burde dette gå å få til.
juli 8, 2008 ved 10:02 am |
Kjempeflott!
Tenar det saka viss ein fekk til ein eller annan underskriftsaksjon mellom grunneigarar og jegerar, trur du?
Men eg forstår ikkje heilt tankegangen bak å avgrensa det til bukkejakt. Kan det ha noko med at kalvane er for små, slik at det ikkje er «etisk rett» å skyta dei? Ei bukkejakt i Jostedalen hadde neppe vore bra for det viltbyråkratane meiner er rett.
juli 8, 2008 ved 2:15 pm |
Hei igjen, her var det mykje spannande!
Først til Dvergsdal: enig i at tidlegare jakt kan vera rett i mange område (som Ese også har poengtert). Dessverre syner det seg ofte at DN ikkje er heilt oppdatert på verkelegheita, og dessutan ganske konservative. Tildelingsnøklane i forskriften er også for lite presis.
Eg er også einig med Dvergsdal i at spørsmålet om ein har for mykje hjort er heilt avhengig av auget som ser og kva kriteriar ein set opp. Dette skal eg blant anna snakka om på Hjort 2008.
Dessutan er eg einig med Christian i at ein ikkje bør naudfora. Forsking tyder på at dette kan gje uønska effekter. Dersom ein er villeg til å ta dei negative konsekvensane (m.a. auka beiteskader) så er det foring heile vinteren som tel. Ellers bør ein la det vera.
Så til Ese:
1) Beklagar dersom du oppfatta at eg meinte at du hadde argumentert usakleg. Det eg meinte er at ein kan tenke seg negative (t.d. konfliktar med friluftsliv) og positive (bedre uttak av ungdyr?) konsekvensar av å starte jakta tidlegare. Dei som er forkjemparar for dette bør gå gjennom argumenta og overbevisa andre om at dei positive verknadane er størst. I Kaupanger argumenterte vi ovanfor kommunen at forlenga jakt var eit av fleire verkemiddel for å ta ut ein del skadedyr og for å kunne velja ut ungdyr på innmark (tidlegare jakt kunne også ha fungert for skadedyr-uttak, men det var det ikkje konsensus for i gruppa)
2) Problema du sikter til er vel små dyr. Noko som er heilt vanleg i alle delar av landet der hjortestammen er tett. Dette kjem først og fremst av endringar i beitekvalitet og -kvantitet. Avskytinga i desse valda over tid kan saman med foring muløegvis ha ein effekt, men er ikkje avgjerdane (så vidt eg kan bedømma).
Eg skriv så vidt eg kan hugse, og sjå i bloggen, ingenting om Skotland?! I punkt fem skriv eg at det kjem ein forskar frå Skotland. Skotland er ikkje noko draumeland for meg, sjølv om eg på eit generelt grunnlag meiner at vi kan læra ein god del av andre land.
3) Eg meiner at ein bør kunne tilpassa forvaltning til lokale forhold, t.d. jakttider. Men eg meiner også at ein bør følgja opp avskytinga (også korleis ein praktisk utfører det) tettare. Det er ingen motsetnader i eit slikt standpunkt, så vidt eg kan bedømma.
4) Ja, det er lett å misforstå kvarandre i bloggingen si skriftlege verd. Eg prøver berre å sjå på fenomener frå eit så objektivt og vitenskapleg fundert grunnlag som muleg. Min generelle analyse er då at foringa kan ha nokre konsekvensar for hjortestamma, men at det er andre faktorar som er viktigare i forhold til ein del av dei problema ein slit med.
I: Du meiner her at problema på Kaupanger er at det er for mange dyr og dermed beite- og trafikkskader? Eg trur fortsatt ikkje at foringa trekker forhaldsvis fleire dyr til Kaupanger om vinteren (då problema er størst). Kaupanger har i lang tid, grunna naturgitte forhold (også kulturgitte sannsynlegvis: aktiv skogdrift) vore eit viktig vinteropphaldsområde for hjorten. Det eg veit er at det vert ein del skadar på vegetasjonen (spesielt ungskog) rundt foringsplassane og at det er grunneigarane sjølve som får skaden. Trafikkproblem kjem av at ein har lagt ein trafikkert veg gjennom eit område som var kjent for å ha mykje hjort utan å ta omsyn til dette. Gjerdet på oppsida kan kanskje vera ei ulempe sidan det ikkje er gjerde på nedsida og dyra dermed hoppar opp i vegbanen. Det blir spennande å sjå korleis dei nye vegane i Lærdal påverker trafikkpåkøyrslene der (huff)!
II: Dessutan vert det ikkje fora under jakta. Tanken bak foringa er at dyra skal vera i betre kondisjon. Så kan ein diskutere om det fungerer (med bakgrunn i diskusjonane tidlegare på bloggen).
Då har eg fått sagt ein god del. Håpar alle uklarheiter er retta opp i.
juli 8, 2008 ved 7:07 pm |
Til Einar:
Grunnen til at eg vil ha bukkejakt, er at vi då ungår små, morlause kalvar, og kalvane er også for små til å jakte på i august. Ein underskriftskampanje for å få til tidlegare jaktstart er sikkert ein god ide, men viltforvaltninga i kommunane må også på bana med ein felles front for å få dette til.
Til Stein Joar Hegland:
Eg kjenner ikkje til tilhøva på Kaupanger, anna enn at eg veit at dette er ein vinterbiotop. Men det eg har sett her i kring, er at foring trekker til seg hjort. Enten foringa er bevisst eller tilfeldig (rundballar som ligg lagra lett tilgjengeleg f.eks.) så viser det seg at hjorten samlar seg der det er lett tilgong på for. Eg har ein nabo som fekk ein hjorteflokk i rundballane sine. Etter ei tid og mange tapte ballar seinare, flytta han dei ca. 2 km. og lagra dei omlag inne på tunet. Det som skjedde var at hjorteflokken flytta etter og heldt fram som før.
juli 8, 2008 ved 9:31 pm |
Lat meg sitera ein klok veterinær i Luster: ”Viss hjorten runberkjer ein alm eller ein raun, då er treet ferdig. Det ein då kan/bør gjera då er å fella dette treet. Dermed får mange hjortar mat. Mot at knapt ein får mat ved rundberkjing.”
Så foringsentusiastar: Kom dykk til skogs og fell gode beitetre av raun, alm eller andre!
Eg har ved sjølvsyn studert hjort med bortimot to meter snø under klauvene. Dei har gått på eit relativt lite areal gjennom vinteren. Einaste mat har vore kvist og bork. Utpå våren har dei synt alle teikn på å vera i relativt god kondisjon.
Hjorten er ikkje slik ”skrudd saman” at det er næringsrikt for han treng om vinteren. (Det har du sikkert lese, Stein Joar.) Det han treng først og fremst, er å unngå URO og STRESS frå folk og dyr. Enkelt og vanskeleg…
I Jostedalen og andre stader går det ”hjorte-gründerar” og ynskjer å starta med foring. Her i dalen er vel motivasjonen å stoppa trekket mot sjøen, og at dyra skal vera lenger her framme i dalen. Eg forstår dei for så vidt godt. Men eg håpar også at dei ikkje får realisert planane.
Dei høyrer om ”butikken” på Kaupanger der ”diskresjon er en selvfølge” og rykta fortel om svimlande summar frå forretningstoppar i privatfly… Eg misunner verken desse jegerane eller dei som står bak butikken. Kjempefint at nokon får realisert forretningsideane sine ute i distrikta. Men viss dette skal bli idealet for grunneigarane, då vert det som til no er den friskaste og kraftigaste hjorten i Vest-Europa bli redusert til … noko eg ikkje ynskjer å tenkja på.
——————
”Dessutan vert det ikkje fora under jakta”, skriv du… No gjorde du det vanskeleg for meg. Å diskutera dette temaet vidare blir for meg meiningslaust. Me får heller diskutera andre sider av forfaltninga.
Då blir han Christian glad når han slepp å høyra på ”forings-mantraet” mitt meir 🙂
juli 9, 2008 ved 10:51 pm |
OPPSUMMERING
(- førebels)
Ei subjektiv oppsummering frå «eies» sin ståstad.
STEIN JOAR: Det vert skote for mykje bukk i valda rundt om, men ikkje på Kaupanger. Meiner at på Kaupanger (og elles i Sogn…?) bør det jaktast ut januar månad. Seier at ingen på Kaupanger trur at lustringar vil jakta i to meter snø. Forskrifter er ikkje nødvendig alltid, lokal tilpassing og sunt folkevet held – men han er også open for endå strengare reglar. På grunn av turgåarar og bærplukkarar vil han ikkje ha jakt frå slutten av august. («eies» kommenterer: Jegerane må vera bra skjerma frå bærplukkarane på Kaupanger – og vice versa. Dei gongene han har prøvt å bevega seg litt ut frå vegen til flyplassen, har han vorte møtt av stengde bommar og «Privat veg»-skilt.) Han er ingen ekspert, men har ei overordna oversikt. Han titulerer seg litt ulikt etter kva rolle han har. Han er ingen tilhengar av foring (Bra, Stein Joar! 🙂 ) Har ingen interesser i butikken. Meiner at ein skal vera forsiktig med å gi løyve til forlenga jakt der det finst jegerar som kan tenkjast å jakta i djup snø! Påstår at det ikkje vert fora i jakttida på Kaupanger.
CHRISTIAN (Tidlegare naturforvaltar i Luster. Pionerarbeid, sjå mellom anna: http://www.luster.kommune.no/sogn/luster/lusterk.nsf/Attachments/Hjort+2007.pdf/$FILE/Hjort+2007.pdf ): Er oppteken av at dei store bukkane må sparast, skyta dei små dyra først. Negativ til tradisjonell støtteforing og naudforing. Forvaltning må prioriterast føre økonomi. Foringsdiskusjonen er utgått på dato. Me har generelt nok hjort. Meiner at Jølster har organisert godt. (eies: Faktisk har Fresvik også ei utruleg «god» organisering. Meiner at heile bygda lenge har vore eitt vald). Han er lett oppgitt over DN si haldning til jakttid-problematikken.
HALLSTEIN: (Har skrive boka «Hjortejakt» som kom ut i år. Bra bok! Han har oppdaga det ein del fagfolk bør tenkja over:) «Hjorteforvaltning er ingen lett eller eksakt vitenskap». Han er mot foring, og meiner det fungerer som åte, og skapar problem. Har kjempa for bukkejakt frå 20. august. Han er usamd i fylkesmannen sine vurderingar av størrelsen på hjortestamma. Han er mot vinterjakt, og meiner drektige koller og utmagra bukkar treng ro. Ut frå det eg har lese av han i jaktblad mm. trur eg at han har eit meir «liberalt» syn på det å skyta bukkar.
EINAR (eies): Er mot tradisjonell «støtteforing». Kritisk til sterkt fokus på jaktutleige. Talsmann for «kjøtjakt» – motstandar av trofejakt. Vil ikkje at Austerrike/Skotland… einsidig skal brukast som mønster for forvaltning. Vil ha tidlegare jakt ( – og viss Kaupanger skal jakta ut januar, så burde vel me få starta jakta 1. juli eller 10. juli. Dette var ein sokalla «logisk slutning»…) Glad for at Stein Joar kom ut av skåpet og deltok i debatten 🙂 🙂 🙂 Skuffa over dei andre «hjorteentusiastane» og andre på Kaupanger som held seg i kulissane 😦
juli 10, 2008 ved 3:39 pm |
Berre ein replikk.
Boka Hjortejakt kom ut i fjor, 18 juni 2007, Tun forlag.
God sommar!
juli 10, 2008 ved 4:07 pm |
Takkar for svært nyttige perspektiv til denne vesle, men viktige debatten!
Foringsdiskusjonen føler eg er i boks no.
Det som absolutt hadde vore interessant, var om du Hallstein ville ha utdjupa synet ditt på kor mykje bukkar som kan/bør skytast. Der trur eg du har synspunkt som kan supplera det som er «opplest og vedtatt» av viltforvaltninga.
Men no er det eit fantastisk ver. «Sommarblogging» er nesten naturstridig. I går leverte eg siste kvelpen min til ein dyktig jeger. Så no står fjellturane for tur.
God sommar og god jakt!
august 4, 2008 ved 5:19 pm |
Ja dette med bukkar og bukkeavskyting er ein evig diskusjon. Kor mykje bukk ein kan/bør ta ut vil nok variere sterkt frå plass til plass. Men det skal svært mykje til før det blir teke ut for mykje bukk i eit område, spesielt i terreng med god bestand.
Det har blitt hevda at store bukkar er viktige for å få brunsten i gong osv, men mi erfaring er at dei mindre bukkane er like aktive i brølinga som dei store.. og dei startar stort sett ganske tidleg. Det er ikkje heldig dersom det er for mykje gammal bukk i eit terreng. Desse vil, naturleg nok, halde yngre, mindre bukkar unna kollene. Dermed får vi eit system der berre nokre få bukkar får spre genene sine vidare og unge bukkar, som kanskje har betre gener, slepp ikkje til.
Det finst også ei myte om at kollene ikkje let seg pare av anna enn store bukkar. Dette er feil, kollene tek det dei får dei og er stort sett nøgde med det.
Det er ikkje mange bukkar som skal til for å ordne neste generasjon i eit hjorteterreng, 5% av total bestand er heilt sikkert nok. I mange terreng er har bukkeskytinga i årevis lege på 40- 50%, og kanskje meir, utan at dette har gått ut over bestanden på nokon måte. I mitt terreng har bukkeskytinga lege på eit slikt nivå i snart 40 år. Likevel vrimlar det av bukk i alle kategoriar og vi har ein sunn og kraftig bestand. Kanskje litt stor etter mange si meining.
Ein klarar aldri å skyte eit normalt, godt hjorteterreng tomt for bukk. Til det er desse krabatane litt for utspekulerte. Så bukkane kan ein beskatte hardt, men ein må alltid ha det i bakhovudet at det er kolla som er nøkkelen til god hjorteforvaltning.
august 9, 2008 ved 8:17 am |
Takk til Hallstein Dvergsdal for at han ville utdjupa synet sitt på bukkeavskyting!
På førespurnad har Stein Joar Hegland sendt meg ein e-post der han seier at han ikkje har tid til å delta i denne debatten nett no. Han sender ein artikkek av Atle Mysterud om temaet. Dei som ber om det kan få artikkelen tilsendt. Det ligg ein kortversjon på nettet, mellom anna her:
http://www.ingentaconnect.com/content/bsc/janim/2002/00000071/00000006/art00001;jsessionid=a09len4ehrnft.alexandra
Diverre på engelsk. Eg skal difor prøva å gi att hovudideen i artkkelen: Store, kraftige, vaksne bukkar i ein bestand påverkar kollene slik at dei kjem (nokre veker) tidlegare i brunst. Tidlegare brunst = tidlegare paring = tidlegare befruktning = tidlegare kalving neste vår = større og kraftigare kalvar om hausten = kalvane er betre rusta framfor vinteren = større overleving på kalvane (, og større og kraftigare dyr i bestanden totalt sett).
Viss eg ikkje hugsar feil, presenterte avdøde villreinforskar Terje Skogland denne teorien for mange år sidan, men då for villrein.
Eg vil meina at trua på store, kraftige bukkar også botnar i tanken om at det er dei største og sterkaste – som vinn brunstkampane – som skal føra genene sine vidare. Eg har likevel ikkje funne vitskapleg forskning for dette, berre generelle teoriar.
Som Mysterud også skriv: Det er enno forska for lite på dette området, og KOR STOR denne effekten er veit me heller ikkje. Verknaden av skadane som oppstår i brunstkampane, veit me også lite om.
august 11, 2008 ved 12:45 pm |
Eg tykkjer at arbeidet som vart gjort i regi av Luster landbrukskontor i 2006, fortener endå meir ros, Christian! Les meir:
http://www.luster.kommune.no/sogn/luster/lusterk.nsf/id/44FA39A47154FB5BC125727300410C3F
Ut frå resultatet ser me at det er svært få eldre bukkar som går og brølar i Lustraskogane. Det eldste skotne hanndyret i Luster dette året var 10,5 år, og det var svært få (mindre enn 5) skotne hanndyr som var eldre enn 6,5 år. Som sagt: Statistikken er eit flott pionærarbeid! Korleis tilstanden er i andre kommunar i fylket, veit eg ikkje. Men trur at det er mykje likt.
Dette tykkjer eg er trist. (Heller ikkje sauebøndene brukar berre lambaværar.)
Om ikkje anna enn så av etiske og romantiske grunnar, så bør me la ein og annan skikkeleg storbukk gå att. Og kva om me jegerar kunne visa finger’n til litt av grådigheitskulturen som rår elles i samfunnet? Tykkjer det er litt zen å la storbukken gå mens du skyt skrapdyret som står ved sida. (Skrapdyr er forresten eit elendig ord. Feil er det truleg også…) Eg har personleg ikkje vore i ein slik situasjon, så/men…
Så Hallstein, til sjuande og sist kan eg ikkje vera heilt med på tankegangen. Sjølv om dei tankane du målbær sikkert kunne gjort jakta enklare for oss.
Men det som er positiv med det du skriv, er at du stiller spørsmål ved konklusjonane til forskarane. Det er lett å bli blenda av ein engelsk rapport med uforståeleg språk for oss «vanlege».
Og forskarane bør bli endå flinkare til å lytta til folk på grasrotnivået. Som til dømes Hallstein Dvergsdal (- sjølv om han er i ferd med å bli kjendis). Det er sikkert lett å forska på hjort i hegn eller på ei øy. Men det blir for usikkert når slik forskning skal overførast til hjort i utilgjengeleg vestlandsterreng. Sjølvsagt er økonomien eit hinder, men lettvinte løysingar er ikkje alltid dei beste.
august 15, 2008 ved 8:46 pm |
Og til slutt (?) temaet: Jakt i såkalla dårleg skytelys.
Det kan verka som at jaktoppsyn og politi ser på dette som eit stort problem. «Folk flest» er vel også skeptiske til den såkalla nattjakta – i alle fall dei som har lite kontakt med jaktmiljøet.
Men så seier «statistikken» at slik jakt har mykje færre tilfelle av skadeskyting og uhell enn den tradisjonelle drivjakta på dagtid…
Og langt meir enn 50% (har nokon korrekt tal…?) av hjortane blir fellte i «dårleg skytelys». Dersom det no skal bli eit forbod mot slik jakt, vil hjorteforfaltninga få eit kjempeproblem: På den eine sida får jegerane signal om at hjortestamma skal reduserast – på den andre sida pressar politi og jaktoppsyn på slik at den tryggaste og mest effektive jaktmetoden skal bli forboden…
august 24, 2008 ved 11:18 pm |
Måneskinjakt og denslags, har eg skrive side opp og side ned om både her og der. Å forby det, eller prøve å late som om det er forbode, som enkelte politidistrikt legg opp til, er forkasteleg. Utan denne jaktforma, ville avskyting og forvaltning mange stader vore heilt ute av kontroll. Måneskinsjakt er ei sikker, human og på alle måtar grei jaktform som etter kvart har lange tradisjonar mange stader.
Her er det viktig at alle står hardt på for å få stoppa galskapen som enkelte politijuristar har lagt opp til.
Eg fekk for ei tid sidan tilsendt frå Vidar Holthe ein bunke med domar, også frå høgsterett, der dette med uforsvarleg jakt hadde vore tema. Mykje handla om måneskinsjakt, men også andre ting. Det som var interessant var kor totalt ulikt temmeleg like saker hadde vorte handsama og dømde ved ulike domstolar. Eg skal love, at der var det mykje godt lesestoff.
august 25, 2008 ved 2:39 pm |
Heilt einig!
Men folk blir dømde, og vert ilagde bøter. Og dei fleste betalar nok. Det er ikkje alle som har ork og økonomi til å køyra saka gjennom rettsystemet.
Det verste er at eg kjenner folk som ikkje torer å driva måneskinnsjakt i haust, seier dei. Eg forstår dei på ein måte…
september 21, 2008 ved 7:14 pm |
Det er lagt ut rundballar kvar vinter i Kaupanger til foring av hjort!
1) Er det lovleg å skyte hjorten som et av foringsrundballane i desember?
2) Vil den utvida jakttida til 31. januar 2009 komme i konflikt med foring av hjort i Kaupangerområdet?
september 26, 2008 ved 10:06 am |
Stein Roar skriv lenger oppe: «Dessutan vert det ikkje fora under jakta.» Det er ein påstand som eg absolutt ikkje forstår.
Kva dei no vil gjera, og kor lovleg det er, må vel oppsynet og påtalemakta avgjera.
Men eg håpar at dei no får skyta ned ein del av dei små og magre dyra som skal vera der ute. Og at Sogne-regionen etter kvart på nytt kan verta kjend for friske og livskraftige dyr, som me har vore det i alle fall tidlegare.
september 28, 2008 ved 11:10 am |
Mitt punkt
2) Vil den utvida jakttida til 31. januar 2009 komme i konflikt med foring av hjort i Kaupangerområdet?
Er enklast å handera ut frå at ein då ikkje rører ved bevist lokkeforing av hjort i jaktsamanheng.
Det har vore fora hjort om vinteren med rundballar på ulike stadar rundt omkring i Noreg og det er gjort observasjonar og konklusjonar om dette. Årsaken/målet ved foringa kan vera fleire og interessane, men det får bli ein annan debatt.
Konklusjonen er slik eg har oppfatta den:
Rundballar er ein fortype som ikkje er tilpassa hjorten sitt naturlege næringsinntak og som må ha ei tilvenjingstid for magen. Ein roleg overgang frå det naturlege haustbeite til rundballar, og om våren attende til groen. Har dyr har gått på svært lite næring vil det ikkje tåle ei rask endring til dette foret.
Har ein som på Kaupanger fora hjorten med rikeleg tilgang til rundballar over mange år, er det ei katastrofe om ein brått legg ned denne foringa. Då må ein trappa den roleg ned over fleire år og gjerne spreie foringsområda.
Foringsområda vil trekkje til seg stor mengder med dyr som vil gjera beiteskade på ungskogen i nærområde og beite ned lyng m.m. Spørsmål har vore reist om den store tetteliken av dyr gjer dei stressa.
Foringa viser at dei svakaste dyr kjem først til plassen, for sidan å bli trengt vekk av sterkare dyr. Dyr med dårleg kondisjon blir gåande att i eit området som er nedbeita om vinteren på grunn av dyretettleiken. Desse dyra, la med kalla dei Kaupangerhjort, er små. Kolle med kalv kan om hausten ha ei kjøtvekt på kring 40 kg og kalven + – 20 kg. Dette er dyr som går i området utan tilgang til næringsrike beite. Dei føl ikkje groen og får dermed ikkje det vekstpotensiale som ligg i det næringsgunnlaget trekkhorten får.
Denne foringa har tidlegare år, før 2007, starta etter endt jakt, 15. november. Kva som vil skje med hjorten som trekkjer inn i Kaupangerområdet og forventar få rundballefor i adventstida og januar, er etter mi meining absurd.
Kanskje det er fornuftigt å leggja ut rundballar i november. La hjorten få venja seg til foret og sidan skyte ned dei svakast dyra medan dei er ved rundballane?
Det skulle sannsynlegvis føre til ei kontrollert og sikker utveljing av dyr.
Så kjem mitt punkt 1)
desember 18, 2009 ved 9:19 am |
итак: отлично.