Siste frist for å senda høyringsuttalelsar til NVE

I dag er det visstnok siste frist for å senda utalelsar til NVE. Nedanfor kan de lesa kva eg har skrive. I demokratiets namn er det viktig at alle moment kjem fram, og både motstandarar og tilhengjarar bør syta for at NVE får alle argument.

NVE

Pb 5091, Majorstua

0301 OSlo

 

Nokre merknader i høve Statkraft sine utbyggingsplanar i Jostedalen

Eg er kjend med at Statkraft har søkt om konsesjon, mellom anna på det som vert kalla “Vestsideelvane” i Jostedalen. Dersom NVE instiller på ei positiv tilråding til denne søknaden, er det ein del manglar og oppryddingsarbeid etter den førre utbyggingi på 80-talet. Dette må det etter mitt syn ordnast opp i før det kan bli aktuelt med noko “Vestside-utbygging”. Eg ber ogso NVE vurdera om ikkje dette arbeidet må utførast uansett.

Ein del av dette har eg skrive om på bloggen min: Breheimen-Jostedal Villrein Blog: https://eies.wordpress.com/

Nedanfor vil eg peika på ein del arbeid som eg meiner Statkraft må utføra og reparera før Statkraft kan søkja om konsesjon for ei ny utbygging.

Steinbrotet ved Styggevasshytta. Etter det bygdafolk og andre fortel, er dette steinbrotet ikkje i samsvar med konsesjonsvilkåra den gongen, men ei det naudløysing som utbyggjaren gjorde på 80-talet – i strid med vilkåra. Steinbrotet er visuelt stygt, og farleg for dei som brukar turstien like over brotet, særleg seinhaustes når når det er is på stien over steinbrotet. For fleire opplysningar og foto, sjå bloggen: https://eies.wordpress.com/2009/07/20/steinbrotet-ved-styggevatnet/

Viva-tjønni. Denne tjønni hadde før utbyggingi ein høgre vannstand enn ho fekk etter utbyggingi. Dette ser ein på vegetasjons-sonene langs kanten av tjønni. I tilleggg har tjønni i turkeperiodar hatt ekstremt låg vasstand. I turkeperiodar er tjønni eit skjemmande sår i landskapet. Viva-tjønni er til vanleg ein trygg stad for småbarnsforeldre og andre som vil bruka staden til bading, fisking mm. Resten av vassdraget er stort sett ueigna til å la ungar vera åleine pga vassmengda, farten og temperaturen i vatnet. Fleire opplysningar og bilete her: https://eies.wordpress.com/2010/08/21/viva-tj%c3%b8nni-eit-trist-syn/

“Sørgjerender”. Ved ein del større og mindre vatn som leverer vatn til straumproduksjonen, er vasstanden senka i høve den opprinnelege. Dette gjeld Sandhaugedalsvatnet, Geisdalsvatnet, Tjørn i Vetle Sprongdalen, kanskje fleire vatn/tjørner – mellom anna i Smådalane (Desse siste har eg diverre ikkje foto frå.) Slik eg ser det er bekkeinntaka slik dei er plasserte nedanfor Holmevatnet og Båtedalsvatnet mykje mindre skjemmande inngrep. Det er difor uforståeleg at det skal vera nødvendig med desse “sørgjerendene”, https://eies.wordpress.com/2007/04/22/s%c3%b8rgjerender-i-sandhaugedalsvatn-og-geisdalvatn/

Eg tykkjer uansett at Statkraft skal rydda opp i dei forholda eg har peika på her. Difor ber eg NVE vurdera om ikkje dette er rimelege krav. Sameleis at søppel som ligg att i fjella etter den forrige utbygginga vert fjerna. Her tenkjer eg mellom anna på plastslangar og anna søppel som ligg att langs Styggevatnet/Austdalsvatnet, sjølv om det kan sjå ut som om at Statkraft har fjerna ein del av dette dei siste åra, spesielt ved Austdalsvatnet.

Alt dette skal etter det eg veit vera kjende saker for Statkraft.

Viva-tjønni – eit trist syn

Viva-tjønni kjem aldri til å stå på nokon statistikk over antal kg fisk. Ho er altfor verdifull til det. Verdien av denne vesle tjønni kan ikkje mælast i millionar og milliardar.

Ho ligg like under Styggevassdemningen. Før utbyggingi vart det teke større fisk her. Etter utbyggingi har vassstanden minka tragisk. (På det eine biletet over har eg stipla med raudt vannstanden før utbyggingi. Den gule stiplingi er høgste vannstand etter utbyggingi. )

Tjønni er ein fantastisk fin plass for småbarnsforeldre å vera med ungane. Temperaturen er i periodar heilt ok for bading. Og det er minimalt med fare forbunde med at ein unge skal plumpa uti – i motsetnad til resten av Jostedalsvassdraget.

Tjønni er no kanskje overbefolka med småfisk – midt i blinken for ein nybegynnar i fiskekunsten. Men her er også større fisk.

I tørkeperiodar som no, har tjønni katastrofalt låg vannstand. Overflata er no berre ein brøkdel av det «normale». Sidan tjønni er så grunn, merkast dette ekstra godt. Om det er fiskedaude veit eg ikkje. Mygg er me vel ikkje spesielt glade i. Men det er vel litt eksklusivt å bli stukken av mygg på Viva…

Ryktet seier at i samband med Fjelloppsynet har grunneigarane klaga på vannstanden, fleire gonger. I nedste enden er det såleis lagt ut kraftige presenningar med sand oppå – for å stoppa lekkasje. Elveløpet inn i tjønni er ogso greve opp att. Men dette fungerer tydelegvis ikkje. Og kva kan grunneigarar stilla opp med mot eit konsern med juristar og sakshandsamarar… ?

Villreinbloggen meiner at det einaste som nyttar, er at utbyggjaren stenger eit par av bekkeinntaka som no fangar opp vatnet som renn inn i tjønni. Dette treng kun gjerast i turkeperiodar. Finst det betre løysingar, så er det glimrande. Teknisk skulle dette vera overkomeleg, vil eg tru. Økonomisk også.

Slik som det er no, kan det ikkje vera. Dette har vore klaga på frå grunneigarhald i mange år. Kva om Bygdalaget eller andre organisasjonar støttar desse….

Dette må vera flautt for kraftselskapet.

Eit litt positivt innlegg om Statkraft

Eg har fått opp til fleire kommentarar på manglande aktivitet på bloggen i det siste. Hyggeleg! Startar opp med å skriva litt pent om Statkraft.

Då anleggsvegen var bygd forbi Bjønnstegane, ser eg ikkje bort frå at det vart gjort ein tabbe, slik at fundamentet for den gamle buforvegen vart meir eller mindre øydelagd. Farleg for trafikken var det også. Dette har eg skrive om tidlegare.

I haust har nok Statkraft prøvd å ordna opp i dette. Bra Statkraft! Men som kraftselskapet heilt sikkert er klar over: Her er meir å ta fatt i, diverre.

NVE held ope møte om Vestsideelvane og Vigdøla på Jostedal Hotell

Møtet vert 9.september kl 18.oo.

Sjå Luster kommune si heimeside.

30 år sidan storflaumen i Jostedalen, 14.august 1979.

Sjå video frå NRK Sogn og Fjordane.

Underskriftskampanjen er i gang – Nei til Statkraft sine utbyggingsplanar for vestsideelvane og Vigdøla

Dei som vil lesa om kampanjen, kan lesa på nettstaden til Aksjonen mot Statkraft sine utbyggingsplanar i Jostedalen .

Eller for å skriva under på oppropet, kan du gå inn her.

Vil du berre sjå kven som har skrive under, les her.

Lukke til.

Sprongdalen – ein del rusta spikar i turstien

Sprongdalshytta som Statkraft sette opp som erstatning for den gamle Styggevasshytta, er eit fint turmål for både barnefamiliar og andre. Sjølv om han Hallvard Horpen visstnok ikkje tykte her var særleg pent.

Vegen til hytta går tett attmed bekkeinntaket. Midt i stien her ligg det ein del bøygd og rusta spikar. Men dei fleste ungane som spring forbi her, har sko på beina. Det håpar eg i alle fall…

Truleg har her vore ei eller anna forskaling, og så har dei «gløymt» å plukka opp spikarane. Ei stor bedrift kan ikkje passa på allslags bagatellar, heller.

Steinbrotet ved Styggevatnet

 Dei åtte øverste bileta har eg lagt til etterpå. «Dette var faktisk litt trollsk og vakkert» , sa ei som var med på turen. Men så la ho til: «Tenk å leggja ein veg like ovom eit slikt farleg stup!»  

Her er nokre bilete frå området under Styggevasshytta. Eg har også tidlegare skrive litt om dette, les her.

Slik eg forstår saka, var avtalen at all masse skulle hentast under høgste vasstand. Då vasstanden auka raskare enn utbyggjaren hadde trudd (…?), fekk dei tidsnaud, og måtte gjera det slik. Dette er ei forklaring, men ho held etter mitt syn asolutt ikkje mål.

I 2007 gav utbyggjaren forsåvidt ei tilståing, det skal dei ha! Dei skriv: Steinbrotet ved Styggevatn har kanskje ikkje ei optimal plassering. Les gjerne heile svaret deira her.

Dei siste rykta går visstnok ut på at det med tid og stunder skal byggjast ein ny overlaupstunnell, og at massen derifrå visstnok kanskje skal brukast til å «mjuka opp» det skjemmande og farlege steinbrotet. Time vill sjåvv.

Slik må ein av og til gå fram når ein skal produsera rein energi.

Utbygginga av Vigdøla og Vestsideelvane i Jostedalen

For nokre år sidan ( truleg våren 2007) hadde Olav Hermansen eit innlegg om korleis han såg på situasjonen for livet i elva, og spesielt for fisken (laks, sjøaure og aure). 

Interessant er det at ved forrige utbygging vart det spådd ein auke i vasstemperaturen på ei grad, medan det vart ei temperatursenking på ei grad. Kva resultat kjem før-undersøkingane fram til denne gongen…?

Det må også vurderast kva ein auke i slam-mengda i elve-vatnet vil ha å seia for alt liv i elva.

Dette brevet frå Hermansen har av ein eller annan «mystisk» grunn vorte fjerna frå blogg-arkivet. Eg legg det difor inn nok ein gong.

UTBYGGING AV VIGDØLA OG VESTSIDEELVANE I JOSTEDAL 

På eit folkemøte i Jostedal den 8. februar la Statkraft fram planar for vidare kraftutbgging i Jostedal. Planane kom og  fram i eit avisoppslag i Sogn Avis 3. juni, der ein kunne lesa at ” Statkraft ønskjer å realisera nye utbyggingsprosjekt der omsynet til miljø er like viktig som omsynet til økonomi”. Utbygginga går ut på å overføra restvassføringa (!) i Vigdøla til ein ny kraftstasjon på Myklemyr, med avløp til eksisterande djupvassutslepp i Gaupnefjorden.  Til saman 8 mindre elvar frå og med Hompedøla på Myklemyr, til og med Tverradøla i Krundalen, er planlagd overført til Tunsbegdalsdammen ,og vidare til djupvassutslepp. Det er opplyst at dette utgjer   ca. 16 % av vassføringa i Jostedøla i dag, og er i det alt vesentlege klart vatn, som ikkje er brepåvirka. Frå salen vart det spurt om Statkraft hadde vurdert kva konskvensar ei slik utbygging  ville få for temperaturen og fisken i elva , og svaret var at dette, saman med andre miljøomsyn, skulle utredast i den vidare planleggingsfasen. 

For Jostedøla føreligg det mange tidlegare fiskeribiologiske rapportar, og av dei går det tydeleg fram at vasstemperaturen er den klare minimumsfaktoren for fiskeproduksjon i vassdraget. For at lakseyngel skal ta til seg næring på plommesekkstadiet treng han ein temperatur på minst. 7⁰ C, for aure er tilsvarande temperaturkrav 4⁰ C. Dette på grunn av at stoffskiftet til yngelen ikkje fungerer når temperaturen vert lågare. Ved låg temperatur veks og eldre fisk seint,  og vaksen fisk har vanskeleg for å passera vandringshinder på veg opp eit vassdrag. 

Temperaturmålingar på Myklemyr i ei årrekke, viser at temperaturen i den perioden yngelen kjem opp av grusen, og skal ta til seg næring,  stort sett ligg rundt 6 grader, og  under det lakseyngel treng for å ta til å eta. Når likevel lakseyngel utgjer ca. 2% av yngelen på den anadrome strekninga, kjem dette truleg av at ein og annan er så heldig å få veksa opp ved ei oppkomme eller ein bekkeos. 

I samband med skjønnet ved den forrige utbygginga i Jostedal, vart det lagd fram ei vurdering av kva dette ville få å seia for fisk og fiske i elva. Det vart då lagd ei ”takrenne” frå Smådalane til Styggevatnet, og det vart teke inn både brevatn og klart vatn som går på djupvassutsleppet.  Konklusjonen den gongen vart at temperaturen truleg ville stiga med ei grad etter utbygginga, resultatet har i ettertid vist seg å verta ei temperatursenking  på om lag ei grad. 

Av di temperaturen i Jostedøla i dag er heilt marginal med tanke på fiskeproduksjon, har ein etter Luster Jakt- og Fiskelag si vurdering ingen ting å gå på når det gjeld å senka temperaturen ytterligare. Me fryktar derfor at dersom den planlagde utbgginga, med ”takrenne” på begge sider av dalføret, bortsett frå stort sett berre nokre breelvar heilt fremst vert realisert, vil dette øydelegga det fisket ein trass alt har i dag, og i tilleg riva beina under aktuelle biotopforbetrande tiltak. Skal sideelvane byggast ut, må dei etter vår meining ha avløp til Jostedøla på ein slik måte at dei flate fiskeproduserande bekkene i dalbotnen vert upåvirka. 

For Luster Jakt og fiskelag

– kultiveringsgruppa-

Olav Hermansen

Fortvilar over ubrøytt veg

I Sogn Avis i går stod denne notisen – som eg håpar eg klarer å skriva av rett:

JOSTEDALEN: Både turistar og dei som driv i reiselivsnæringa i Jostedalen fortvilar over at Statkraft ikkje vil brøyta veg opp til Styggevatnet. -Det er trist at Statkraft ikkje kan visa litt meirgodvilje lokalt. Det er berre snakk om å brøyta nokre hundre meter med veg, og det er ikkje mykje snø der heller, seier Frank Optun Smedegård, vert ved Nigardsbreen Gjesteheim, breførar og skipper på «Jostedalsrypa».

Styggevatnet er ein av attraksjonane i Jostedalen og eit naturleg turmål for mange turistar. Så langt denne sommaren har dei møtt ein stengd veg. No er det sola som gjer jobben med å gjera den Statkraft-eigde vegen snøfri.

-Me tykkjer det er litt rart at eit selskap som tek ut så store verdiar frå Jostedalen ikkje kan visa litt meir lokalt engasjement.